Cyberbezpieczeństwo - dostęp do wiedzy
Realizując zadania, wynikające z art. 22 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa (Dz.U. z 2020 r. poz. 1369, z późn.zm.), przekazujemy Państwu informacje pozwalające na zrozumienie zagrożeń występujących w cyberprzestrzeni oraz porady jak skuteczne stosować sposoby zabezpieczenia się przed tymi zagrożeniami.
Cyberbezpieczeństwo, zgodnie z obowiązującymi przepisami, to „odporność systemów informacyjnych na działania naruszające poufność, integralność, dostępność i autentyczność przetwarzanych danych lub związanych z nimi usług oferowanych przez te systemy” (art. 2 pkt 4) ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa.
Najpopularniejsze zagrożenia w cyberprzestrzeni:
- Ataki z użyciem szkodliwego oprogramowania (malware, wirusy, robaki, trojany itp.);
- Ransomware (szyfrowanie plików na komputerze poszkodowanego, żądanie opłaty za przywrócenie dostępu do danych);
- Kradzieże tożsamości, kradzieże (wyłudzenia haseł itp.), modyfikacje bądź niszczenie danych;
- Blokowanie dostępu do usług;
- Spam (niechciane lub niepotrzebne wiadomości elektroniczne);
- Ataki socjotechniczne (np. phishing, czyli wyłudzanie poufnych informacji przez podszywanie się pod godną zaufania osobę lub instytucję).
Sposoby zabezpieczenia się przed zagrożeniami:
- Używaj sprawdzonego oprogramowania antywirusowego. Stosuj ochronę w czasie rzeczywistym;
- Aktualizuj na bieżąco system operacyjny, przeglądarki internetowe oraz inne zainstalowane aplikacje;
- Aktualizuj oprogramowanie antywirusowe oraz bazy danych wirusów (dowiedz się czy twój program do ochrony przed wirusami posiada taką funkcję i robi to automatycznie);
- Nie otwieraj plików nieznanego pochodzenia;
- Zachowaj szczególną ostrożność w stosunku do korespondencji elektronicznej pochodzącej z banków, urzędów oraz od dostawców usług. Upewnij się, że wiadomość e-mail na pewno została wysłana przez instytucję za którą podaje się nadawca. Unikaj pochopnego otwierania linków oraz załączników (zwłaszcza archiwów oraz plików wykonywalnych);
- Używaj silnych haseł, tzn. minimum 8 znakowych, składających się z dużych oraz małych liter, cyfr i znaków specjalnych. Unikaj wykorzystywania w hasłach: imion, nazwisk, dat urodzenia, miesięcy, popularnych zwrotów;
- Staraj się unikać wykorzystywania jednego hasła w wielu portalach. Nigdy nie wykorzystuj hasła dostępowego do skrzynki e-mail w celu rejestracji na stronie internetowej (banku, sklepu, portalu społecznościowym itd.);
- Nie korzystaj ze stron banków, poczty elektronicznej czy portali społecznościowych, które nie mają ważnego certyfikatu SSL;
- Nie używaj niesprawdzonych programów zabezpieczających czy też do publikowania własnych plików w Internecie (mogą one np. podłączać niechciane linijki kodu do źródła strony);
- Skanuj komputer i sprawdzaj procesy sieciowe – złośliwe oprogramowanie nawiązujące własne połączenia z Internetem, wysyłające twoje hasła i inne prywatne dane do sieci może się zainstalować na komputerze mimo dobrej ochrony – należy je wykryć i zlikwidować;
- Pamiętaj, że żaden bank czy Urząd nie wysyła e-maili do swoich klientów/interesantów z prośbą o podanie hasła lub loginu w celu ich weryfikacji;
- Sprawdzaj pliki pobrane z Internetu za pomocą skanera antywirusowego;
- Nie odwiedzaj stron, które oferują niesamowite atrakcje (darmowe filmiki, muzykę, albo łatwy zarobek przy rozsyłaniu spamu) – często na takich stronach znajdują się ukryte wirusy, trojany i inne zagrożenia;
- Nie wysyłaj w e-mailach żadnych poufnych danych w formie otwartego tekstu – niech np. będą zabezpieczone hasłem i zaszyfrowane – hasło przekazuj w sposób bezpieczny;
- Nie zostawiaj danych osobowych w niesprawdzonych serwisach i na stronach, jeżeli nie masz absolutnej pewności, że nie są one widoczne dla osób trzecich;
- Pamiętaj o uruchomieniu firewalla na każdym urządzeniu;
- Wykonuj kopie zapasowe swoich ważnych danych.
Zrozumienie zagrożeń cyberbezpieczeństwa i stosowanie sposobów zabezpieczania się przed zagrożeniami, to wiedza niezbędna każdemu użytkownikowi komputera, tabletu czy telefonu komórkowego.
Bieżące informacje na temat cyberbezpieczeństwa:
- Zestaw porad bezpieczeństwa dla użytkowników komputerów prowadzony na stronie internetowej CSIRT NASK – Zespołu Reagowania na Incydenty Bezpieczeństwa Komputerowego działającego na poziomie krajowym: Darmowy zestaw porad nt cyberbezpieczeństwa https://www.cert.pl/ouch/
- Poradniki na witrynie internetowej Ministerstwa Cyfryzacji: Baza wiedzy nt. cyberbezpieczeństwa https://www.gov.pl/web/baza-wiedzy/cyberbezpieczenstwo
- Publikacje z zakresu cyberbezpieczeństwa: CERT https://www.cert.pl/
- Strona internetowa kampanii STÓJ POMYŚL POŁĄCZ mającej na celu zwiększanie poziomu świadomości społecznej i promowanie bezpieczeństwa w cyberprzestrzeni: STÓJ POMYŚL POŁĄCZ https://stojpomyslpolacz.pl/stp/