UCHWAŁA NR IX/48/07 RADY GMINY ŁOMŻA
z dnia: 6 lipca 2007 r.
w sprawie: uchwalenia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii
w Gminie Łomża na 2007 rok.
Na podstawie art.10 ust.3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 179, poz. 1485, zm. z 2006r. nr 66, poz.469, nr 120, poz. 826 i z 2007r nr 7, poz.48) uchwala się co następuje:
§ 1. Uchwala się Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie Łomża na 2007 rok stanowiący załącznik do uchwały.
§ 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy.
§ 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Załącznik do Uchwały Nr IX/48/07
Rady Gminy Łomża
z dnia 6 lipca 2007 r.
GMINNY PROGRAM
PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII
Gmina Łomża jako jednostka samorządu terytorialnego realizuje zadania w zakresie przeciwdziałania narkomanii określone w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii.
Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii jest komplementarny wobec Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii został opracowany zgodnie z powyższą ustawą oraz w oparciu o Strategię Integracji i Rozwiązywania problemów społecznych Gminy Łomża na lata 2006-2013
ŁOMŻA 2007
I. KIERUNKI DZIAŁAŃ W ZAKRESIE PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII
Nowa ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 r. wprowadza następujące zmiany:
• przeciwdziałanie narkomanii należy do zadań własnych gminy i obejmuje:
Zgodnie z art.10.1 wyżej cytowanej ustawy przeciwdziałanie narkomanii należy do zadań własnych gminy, obejmujących:
L.p. Kierunek działań Kwota w PLN
1. zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych i osób zagrożonych uzależnieniem
2.000 zł
2. udzielanie rodzinom, w których występują problemy narkomanii, pomocy psychospołecznej i prawnej
1.000 zł
3. prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej, edukacyjnej oraz szkoleniowej w zakresie rozwiązywania problemów narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie zajęć sportowo- rekreacyjnych dla uczniów, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo- wychowawczych i socjoterapeutycznych
5.000 zł
4. wspomaganie działań instytucji, organizacji pozarządowych i osób fizycznych, służących rozwiązywaniu problemów narkomanii
1.000 zł
5. pomoc społeczną osobom uzależnionym i rodzinom osób uzależnionych dotkniętym ubóstwem i wykluczeniem społecznym i integrowanie ze środowiskiem lokalnym tych osób z wykorzystaniem pracy socjalnej i kontraktu socjalnego
1.000 zł
Razem
10.000 zł
• zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii środki finansowe pochodzące z dochodów z opłat za koncesję sprzedaży detalicznej napojów alkoholowych będą wykorzystane również na realizację Gminnych Programów Przeciwdziałania Narkomanii.
II. OPIS PROBLEMU
Używanie substancji psychoaktywnych przez dzieci, młodzież i osoby dorosłe i psychospołeczne skutki skupione wokół tego problemu powoli wychodzą z wstydliwego ukrycia. Dzieje się tak nie tylko dlatego, że problem ten dotyczy coraz młodszych grup wiekowych, a mit narkomana, który wegetuje na marginesie życia społecznego blaknie, ale do tego obnażenia zjawiska przyczynia się w znacznym stopniu fakt, że używanie środków psychoaktywnych współegzystuje z zachowaniami niedostosowanymi, zagrażającymi zdrowiu i życiu, destrukcyjnymi i przestało dotyczyć środowisk głęboko patologicznych – zatacza coraz szersze kręgi, obejmując swym zasięgiem bliższe i dalsze środowisko osób używających i uzależnionych.
Badania porównawcze ESPAD z roku 2003 ( z próbą z lat 1995,1999 ) przeprowadzone przez Instytut Psychiatrii i Neurologii na próbie reprezentatywnej gimnazjalistów pokazują m.in.:
• obniżenie wieku inicjacji narkotykowej,
• miejsca szczególnej dostępności narkotyków: szkołę, dyskotekę, bar, ulicę,
• szeroki wachlarz narastających problemów związanych z narkotykami – doświadczanych przez młodzież tj. problemy z rodzicami, przyjaciółmi, w szkole; kłopoty z policją; seks bez zabezpieczenia; kłótnie i sprzeczki; przepychanki i bójki; niechciane doświadczenia seksualne; interwencje lekarza bądź pogotowia ratunkowego,
• jako środek inicjacyjny badania wskazują: marihuanę, haszysz, środki uspokajające i nasenne, amfetaminę, lsd, ecstasy,
• dużą znajomość działania różnych środków przez badanych, bez świadomości skutków ich zażywania dla organizmu i funkcjonowania psychicznego i społecznego,
• postawę akceptacji dla środków nielegalnych tj. marihuana, haszysz, amfetamina, ecstasy,
• małą skuteczność przeprowadzanych programów profilaktycznych w szkołach i konieczność elastyczności, innowacyjności i dostosowania treści oddziaływań profilaktycznych do specyfiki środowisk lokalnych z uwzględnieniem wyników diagnozy problemowej zjawisk oraz trudności charakterystycznych dla okresów rozwojowych odbiorców programu ( rekomendacje ),
• konieczność kształcenia i doskonalenia kadry i środowisk zainteresowanych podejmowaniem działań profilaktycznych w związku ze zmianami trendów i specyfiki
problemu.
Zgodnie ze stanowiskiem Światowej Organizacji Zdrowia wszystkie substancje psychoaktywne, niezależnie od tego czy są legalne czy nie – są groźne dla zdrowia społecznego. Myślenie o problemie narkomanii wymaga szerszego oglądu i uwzględniania w planowaniu, realizowaniu i ewaluacji działań ukierunkowanych na przeciwdziałanie narkomanii oraz pomoc osobom uzależnionym i ich bliskim takich wskaźników, które są zgodne z rekomendacjami i wnioskami z badań, tj. :
• rozmiar i zasięg problemu, specyfika zjawiska – diagnozowanie,
• świadomość zagrożenia problemem w poszczególnych grupach społecznych,
• problemy współwystępujące ( tj. degradacja, izolacja, brak motywacji, przestępczość, współuzależnienie, przemoc, wypadanie z ról ),
• zasadność filozofii przeciwdziałania narkomanii a nie minimalizowania szkód,
• efektywność profilaktyki środków inicjacyjnych i zastępczych – papierosów i alkoholu,
• profesjonalizm i etykę osób zawodowo zajmujących się pomocą osobom zagrożonym, eksperymentującym i uzależnionym oraz ich rodzinom ( uprawnienia, superwizja pracy socjoterapeutycznej i klinicznej, doskonalenie ),
• zaangażowanie środowiska w organizowane działania profilaktyczne – współpraca i spójność celów ( rodzice, liderzy młodzieżowi, nauczyciele, wychowawcy, pracownicy socjalni, pracownicy służby zdrowia, pracownicy świetlic środowiskowych i instytucji kulturalnych, pracownicy poradni psychologiczno-pedagogicznych i punktów konsultacyjnych ) oraz stworzenie im możliwości rozwoju,
• ewaluacja i doskonalenie działań z zakresu przeciwdziałania narkomanii,
• realne, zgodne ze zdiagnozowanymi potrzebami planowanie i poszerzanie oferty dla osób z problemu.
Efektywność profilaktyki narkomanii nigdy nie jest dziełem przypadku, chaotycznych działań jednostek. Stąd wskazaniem do realizacji planowanych działań jest ustanowienie koordynatora programów, który potrafiłby ogarnąć całość oddziaływań. Skuteczność podejmowanych działań, jeśli są planowe, celowe i rzetelnie przeprowadzone da się zmierzyć i przenieść na czytelny obraz:
• stanu popytu odbiorców tych działań na substancje psychoaktywne,
• zmianę bądź utrwalenie postaw wobec używania narkotyków,
• poprawę funkcjonowania społecznego,
• spadek przestępczości związanej z narkotykami,
• oceny atrakcyjności i przydatności tworzonych miejsc sportu, rekreacji, oddziaływań kulturalnych promujących zdrowy, alternatywny do narkomanii styl życia i rozwój osobisty dzieci, młodzieży i osób dorosłych – poszerzanie oferty spędzania czasu wolnego w sposób bezpieczny i twórczy.
Na przeciwdziałanie narkomanii składa się szereg działań z zakresu:
• szeroko rozumianego wspierania w rozwoju dzieci i młodzieży,
• udostępniania osobom potrzebującym możliwości korzystania z konsultacji, pomocy psychologicznej, socjalnej, prawnej – dostosowanej do zdiagnozowanego problemu,
• upowszechniania wiedzy i umiejętności w zakresie profilaktyki treściowo dopasowanych do grupy odbiorców,
• koordynowanie działań profilaktycznych podejmowanych przez różne gremia społeczne,
• promocji zdrowego stylu życia,
• rozpoznania i opracowywania na bieżąco strategii rozwiązywania problemów społecznych i ekonomicznych środowiska lokalnego,
• szkolenia i doskonalenia osób zajmujących się pomocą dzieciom, młodzieży, osobom dorosłym z problemu.
III. DANE LOKALNE
Diagnoza lokalna problemu uzależnienia od narkotyków została dokonana w oparciu o Raport dotyczący badania przeprowadzonego wśród gimnazjalistów i ich rodziców w 2006r, informacje uzyskane z Komendy Miejskiej Policji w Łomży oraz rozeznania środowiskowe pracowników socjalnych Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Urzędzie Gminy w Łomży .
Na przestrzeni ostatnich kilku lat na terenie gminy policja ujawniła ( patrz załącznik 1)
Z diagnozy środowisk objętych pomocą społeczną wg stanu na rok 2006 wynika, że problem narkomanii nie wystąpił w środowiskach z terenów wiejskich. Z raportu dotyczącego badania gimnazjalistów i ich rodziców nt. „Skali występowania zjawisk patologicznych na terenie gminy Łomża” przeprowadzonego wśród gimnazjalistów i ich rodziców we wrześniu 2006 r wynika, że:
• 4% ankietowanych uczniów miało kontakt z narkotykami przy czym większość tylko raz w życiu,
• narkotyki spożywane są przez gimnazjalistów, w pubie, klubie, dyskotece i u znajomych,
• 9% ankietowanej młodzieży zna jedno lub kilka miejsc oraz osób gdzie można kupić,
• 10% ankietowanych uczniów zna osobę zażywającą narkotyki,
• blisko 12% gimnazjalistów przyznało, że w ciągu ostatniego półrocza proponowano im kupienie narkotyków bądź częstowano nimi,
• propozycje zakupu lub spożycia narkotyków składały im osoby przygodne, ledwo znane oraz bliscy koledzy i dealerzy,
• wśród osób dorosłych biorących udział w badaniach nikt nie przyznał się do zażywania narkotyków ,
• blisko 15% respondentów zna miejsca, osoby lub może się dowiedzieć, gdzie można kupić narkotyki,
• co piętnasty badany spotkał się z przypadkami rozprowadzania narkotyków, a ponad 8% dorosłych zna osobę zażywającą narkotyki,
• ponad 5% respondentów odpowiedziało, że w ciągu ostatniego półrocza proponowano im kupienie narkotyków lub częstowano ich narkotykami. Najczęściej propozycje składali dealerzy a także osoby przygodne, ledwo znane oraz bliscy koledzy.
Z posiadanych informacji wynika, że narkomania na terenie gminy nie jest tak uwidoczniona i powszechna jak w innych większych aglomeracjach.
Biorąc pod uwagę dane ogólnopolskie problem narkomanii coraz częściej będzie dotykał nowego środowiska. Dlatego też poprzez działania profilaktyczne należy stworzyć społeczności lokalnej okazję aktywnego gromadzenia różnych doświadczeń, które spowodują wzrost zdolności do radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych.
IV.REALIZACJA WYTYCZNYCH ZAWARTYCH W USTAWIE O PRZECIWDZIAŁANIU NARKOMANII – GŁÓWNE CELE I ZADANIA
IV. 1 Podstawowe cele programu
Celem głównym programu jest przeciwdziałanie rozszerzaniu się narkomanii oraz problemom jej towarzyszącym na terenie Gminy Łomża
Będzie on realizowany w obszarze działania obejmującego głównie profilaktykę.
Profilaktyka ma na celu:
1. Zwiększenie poziomu wiedzy społeczeństwa na temat problemów związanych z używaniem narkotyków ( prowadzenie działalności informacyjnej poprzez media i publikacje; ogłaszanie danych nt epidemiologii i działania placówek prowadzących działalność profilaktyczną; organizowanie kampanii edukacyjnych nt problematyki narkomanii), promocja zdrowego stylu życia,
2. Wzrost zaangażowania społeczności lokalnych w działania profilaktyczne (uwzględnienie problematyki w gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych, wspieranie lokalnych inicjatyw działań profilaktycznych na terenie Gminy, szkół podstawowych, gimnazjum, organizacji pozarządowych itp.)
3. Zintegrowanie działań profilaktycznych ( młodzież , rodzice, wychowawcy) , wsparcie finansowe i merytoryczne programów profilaktycznych adresowanych do wszystkich zainteresowanych równocześnie: młodzieży, rodziców i nauczycieli.
4. Udostępnianie oferty terapeutycznej ( współpraca z organizacjami pozarządowymi i instytucjami opiekuńczo – wychowawczymi dla dzieci i młodzieży).
5. Diagnoza i aktualizacja problemów związanych z zagrożeniem używaniem substancji psychoaktywnych, stanu zjawiska i jego specyfiki środowiskowej,
6. Unowocześnienie programów profilaktycznych i dostosowanie ich do zdiagnozowanych potrzeb.
7. Poprawa funkcjonowania psychospołecznego osób współuzależnionych
ZADANIA PROGRAMU
Zwiększanie dostępności terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych i osób zagrożonych uzależnieniem.
1. Wspieranie realizacji zajęć terapeutycznych dla uzależnionej młodzieży i ich rodzin.
2. Prowadzenie porad i konsultacji dla osób uzależnionych i eksperymentujących z narkotykami oraz prowadzenie działań motywujących do podjęcia terapii.
3. Poszukiwanie i upowszechnianie skutecznych form pomocy rodzinom z problemami narkotykowymi.
4) Artykuły problemowe w prasie w szczególności w „ Wieściach Gminnych”;
5) Kolportaż wydawnictw – ulotek , plakatów , broszur itp.;
6) Instruktaż dla rodziców, nauczycieli, trenerów, wychowawców, pedagogów i realizatorów programów profilaktycznych;
Udzielanie rodzinom, w których występują problemy narkomanii, pomocy psychospołecznej i prawnej.
1. Prowadzenie poradnictwa, prawnego i terapeutycznego.
2. Pomoc dla rodziców dzieci zażywających narkotyki poprzez:
1) informowanie o formach pomocy dzieciom i młodzieży zażywających narkotyki,
2) uświadamianie członkom rodzin zagrożeń wynikających z narkomanii.
3. Prowadzenie porad dla rodzin, w których występują problemy narkomanii w zakresie rozpoznawania objawów zażywania narkotyków oraz edukacji w zakresie ponoszenia szkód zdrowotnych i społecznych.
Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej, edukacyjnej oraz szkoleniowej w zakresie rozwiązywania problemów narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie zajęć sportowo-rekreacyjnych dla uczniów, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych.
1. Realizacja programów profilaktycznych nt. uzależnień w tym narkomanii.
2. Promowanie zdrowego stylu życia i aktywnych form spędzania czasu wolnego przez dzieci i młodzież.
3. Prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych jako elementu programów psychoprofilaktycznych.
4. Prowadzenie programów edukacyjnych, organizowanie konkursów, olimpiad, turniejów, promujących zdrowy styl życia bez nałogów .
5. Opracowanie oraz upowszechnianie materiałów informacyjno-edukacyjnych nt. promocji zdrowia i profilaktyki narkomanii.
6. Dofinansowanie świetlic środowiskowych prowadzących zajęcia opiekuńczo-wychowawcze dla dzieci.
7. Organizowanie, udział w szkoleniach z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów narkomanii dla poszczególnych grup zawodowych:
1) pedagogów szkolnych, wychowawców i nauczycieli,
2) pracowników świetlic szkolnych i środowiskowych,
3) pracowników GOPS-u,
4) członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
5) funkcjonariuszy policji,
6) przedstawicieli organizacji pozarządowych.
Wspomaganie działań instytucji, organizacji pozarządowych i osób fizycznych, służących rozwiązywaniu problemów narkomanii.
1. Wspieranie działalności stowarzyszeń przeciwdziałających narkomanii.
2. Współpraca z instytucjami i jednostkami oświatowymi, kulturalnymi i sportowymi w zakresie zagospodarowania czasu wolnego dzieci i młodzieży.
3. Organizacja wypoczynku dla dzieci i młodzieży (zwłaszcza w czasie ferii zimowych i letnich);
4. Nawiązanie współpracy z Policją w celu prowadzenia wspólnych działań profilaktycznych, poprzez:
1) przeciwdziałanie rozprowadzaniu narkotyków wśród dzieci i młodzieży,
2) dokonywanie kontroli miejsc szczególnie narażonych na działalność dealerów narkotykowych.
5. Współpraca z Krajowym Biurem do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii – stosownie do wytycznych.
Pomoc społeczna osobom uzależnionym i rodzinom osób uzależnionych dotkniętym ubóstwem i wykluczeniem społecznym i integrowanie ze środowiskiem lokalnym tych osób z wykorzystaniem pracy socjalnej i kontaktu socjalnego poprzez działania realizowane przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej.
V. MONITORING I EWALUACJA
Monitorowanie stanu problemów narkotykowych na terenie gminy Łomża we współpracy z miejskimi jednostkami organizacyjnymi, organizacjami i instytucjami, których zadania są zbieżne z celami niniejszego programu, poprzez:
1) prowadzenie badań ankietowych dotyczących skali zjawiska narkomanii,
2) stworzenie sieci wymiany informacji między tymi instytucjami,
2) zbieranie danych statystycznych,
3) analiza uzyskanych danych, opracowanie wniosków i priorytetów do dalszej pracy.
VI. SPRAWOZDAWCZOŚĆ
Raport z wykonania w danym roku Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii przedłożony zostanie Radzie Gminy podczas najbliższej sesji następnego roku .
VII. REALIZATORZY I PODMIOTY WSPÓŁPRACUJĄCE.
1. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej.
2. Szkoły Podstawowe
3. Publiczne Gimnazjum Nr 9 w Łomży
4. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
5. Gminne Biblioteki Publiczne
6. Komenda Miejska Policji – II Rewir Dzielnicowych , oraz Wydział ds. Zwalczania Narkomanii w KMP
7. Wojewódzki Ośrodek Profilaktyki Terapii Uzależnień w Łomży
8. Organizacje pozarządowe prowadzące działalność z zakresu przeciwdziałania narkomanii.
9. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna Nr 1 w Łomży
10. Sądy, kuratorzy sądowi
11. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie
12. Kościoły
13. Gminny Ośrodek Kultury
VIII. FINANSOWANIE
Źródłem finansowania zadań wynikających z Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii w roku 2007 będą dochody uzyskane z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych oraz dochody własne gminy.
§ 1. Uchwala się Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie Łomża na 2007 rok stanowiący załącznik do uchwały.
§ 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy.
§ 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Załącznik do Uchwały Nr IX/48/07
Rady Gminy Łomża
z dnia 6 lipca 2007 r.
GMINNY PROGRAM
PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII
Gmina Łomża jako jednostka samorządu terytorialnego realizuje zadania w zakresie przeciwdziałania narkomanii określone w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii.
Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii jest komplementarny wobec Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii został opracowany zgodnie z powyższą ustawą oraz w oparciu o Strategię Integracji i Rozwiązywania problemów społecznych Gminy Łomża na lata 2006-2013
ŁOMŻA 2007
I. KIERUNKI DZIAŁAŃ W ZAKRESIE PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII
Nowa ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 r. wprowadza następujące zmiany:
• przeciwdziałanie narkomanii należy do zadań własnych gminy i obejmuje:
Zgodnie z art.10.1 wyżej cytowanej ustawy przeciwdziałanie narkomanii należy do zadań własnych gminy, obejmujących:
L.p. Kierunek działań Kwota w PLN
1. zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych i osób zagrożonych uzależnieniem
2.000 zł
2. udzielanie rodzinom, w których występują problemy narkomanii, pomocy psychospołecznej i prawnej
1.000 zł
3. prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej, edukacyjnej oraz szkoleniowej w zakresie rozwiązywania problemów narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie zajęć sportowo- rekreacyjnych dla uczniów, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo- wychowawczych i socjoterapeutycznych
5.000 zł
4. wspomaganie działań instytucji, organizacji pozarządowych i osób fizycznych, służących rozwiązywaniu problemów narkomanii
1.000 zł
5. pomoc społeczną osobom uzależnionym i rodzinom osób uzależnionych dotkniętym ubóstwem i wykluczeniem społecznym i integrowanie ze środowiskiem lokalnym tych osób z wykorzystaniem pracy socjalnej i kontraktu socjalnego
1.000 zł
Razem
10.000 zł
• zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii środki finansowe pochodzące z dochodów z opłat za koncesję sprzedaży detalicznej napojów alkoholowych będą wykorzystane również na realizację Gminnych Programów Przeciwdziałania Narkomanii.
II. OPIS PROBLEMU
Używanie substancji psychoaktywnych przez dzieci, młodzież i osoby dorosłe i psychospołeczne skutki skupione wokół tego problemu powoli wychodzą z wstydliwego ukrycia. Dzieje się tak nie tylko dlatego, że problem ten dotyczy coraz młodszych grup wiekowych, a mit narkomana, który wegetuje na marginesie życia społecznego blaknie, ale do tego obnażenia zjawiska przyczynia się w znacznym stopniu fakt, że używanie środków psychoaktywnych współegzystuje z zachowaniami niedostosowanymi, zagrażającymi zdrowiu i życiu, destrukcyjnymi i przestało dotyczyć środowisk głęboko patologicznych – zatacza coraz szersze kręgi, obejmując swym zasięgiem bliższe i dalsze środowisko osób używających i uzależnionych.
Badania porównawcze ESPAD z roku 2003 ( z próbą z lat 1995,1999 ) przeprowadzone przez Instytut Psychiatrii i Neurologii na próbie reprezentatywnej gimnazjalistów pokazują m.in.:
• obniżenie wieku inicjacji narkotykowej,
• miejsca szczególnej dostępności narkotyków: szkołę, dyskotekę, bar, ulicę,
• szeroki wachlarz narastających problemów związanych z narkotykami – doświadczanych przez młodzież tj. problemy z rodzicami, przyjaciółmi, w szkole; kłopoty z policją; seks bez zabezpieczenia; kłótnie i sprzeczki; przepychanki i bójki; niechciane doświadczenia seksualne; interwencje lekarza bądź pogotowia ratunkowego,
• jako środek inicjacyjny badania wskazują: marihuanę, haszysz, środki uspokajające i nasenne, amfetaminę, lsd, ecstasy,
• dużą znajomość działania różnych środków przez badanych, bez świadomości skutków ich zażywania dla organizmu i funkcjonowania psychicznego i społecznego,
• postawę akceptacji dla środków nielegalnych tj. marihuana, haszysz, amfetamina, ecstasy,
• małą skuteczność przeprowadzanych programów profilaktycznych w szkołach i konieczność elastyczności, innowacyjności i dostosowania treści oddziaływań profilaktycznych do specyfiki środowisk lokalnych z uwzględnieniem wyników diagnozy problemowej zjawisk oraz trudności charakterystycznych dla okresów rozwojowych odbiorców programu ( rekomendacje ),
• konieczność kształcenia i doskonalenia kadry i środowisk zainteresowanych podejmowaniem działań profilaktycznych w związku ze zmianami trendów i specyfiki
problemu.
Zgodnie ze stanowiskiem Światowej Organizacji Zdrowia wszystkie substancje psychoaktywne, niezależnie od tego czy są legalne czy nie – są groźne dla zdrowia społecznego. Myślenie o problemie narkomanii wymaga szerszego oglądu i uwzględniania w planowaniu, realizowaniu i ewaluacji działań ukierunkowanych na przeciwdziałanie narkomanii oraz pomoc osobom uzależnionym i ich bliskim takich wskaźników, które są zgodne z rekomendacjami i wnioskami z badań, tj. :
• rozmiar i zasięg problemu, specyfika zjawiska – diagnozowanie,
• świadomość zagrożenia problemem w poszczególnych grupach społecznych,
• problemy współwystępujące ( tj. degradacja, izolacja, brak motywacji, przestępczość, współuzależnienie, przemoc, wypadanie z ról ),
• zasadność filozofii przeciwdziałania narkomanii a nie minimalizowania szkód,
• efektywność profilaktyki środków inicjacyjnych i zastępczych – papierosów i alkoholu,
• profesjonalizm i etykę osób zawodowo zajmujących się pomocą osobom zagrożonym, eksperymentującym i uzależnionym oraz ich rodzinom ( uprawnienia, superwizja pracy socjoterapeutycznej i klinicznej, doskonalenie ),
• zaangażowanie środowiska w organizowane działania profilaktyczne – współpraca i spójność celów ( rodzice, liderzy młodzieżowi, nauczyciele, wychowawcy, pracownicy socjalni, pracownicy służby zdrowia, pracownicy świetlic środowiskowych i instytucji kulturalnych, pracownicy poradni psychologiczno-pedagogicznych i punktów konsultacyjnych ) oraz stworzenie im możliwości rozwoju,
• ewaluacja i doskonalenie działań z zakresu przeciwdziałania narkomanii,
• realne, zgodne ze zdiagnozowanymi potrzebami planowanie i poszerzanie oferty dla osób z problemu.
Efektywność profilaktyki narkomanii nigdy nie jest dziełem przypadku, chaotycznych działań jednostek. Stąd wskazaniem do realizacji planowanych działań jest ustanowienie koordynatora programów, który potrafiłby ogarnąć całość oddziaływań. Skuteczność podejmowanych działań, jeśli są planowe, celowe i rzetelnie przeprowadzone da się zmierzyć i przenieść na czytelny obraz:
• stanu popytu odbiorców tych działań na substancje psychoaktywne,
• zmianę bądź utrwalenie postaw wobec używania narkotyków,
• poprawę funkcjonowania społecznego,
• spadek przestępczości związanej z narkotykami,
• oceny atrakcyjności i przydatności tworzonych miejsc sportu, rekreacji, oddziaływań kulturalnych promujących zdrowy, alternatywny do narkomanii styl życia i rozwój osobisty dzieci, młodzieży i osób dorosłych – poszerzanie oferty spędzania czasu wolnego w sposób bezpieczny i twórczy.
Na przeciwdziałanie narkomanii składa się szereg działań z zakresu:
• szeroko rozumianego wspierania w rozwoju dzieci i młodzieży,
• udostępniania osobom potrzebującym możliwości korzystania z konsultacji, pomocy psychologicznej, socjalnej, prawnej – dostosowanej do zdiagnozowanego problemu,
• upowszechniania wiedzy i umiejętności w zakresie profilaktyki treściowo dopasowanych do grupy odbiorców,
• koordynowanie działań profilaktycznych podejmowanych przez różne gremia społeczne,
• promocji zdrowego stylu życia,
• rozpoznania i opracowywania na bieżąco strategii rozwiązywania problemów społecznych i ekonomicznych środowiska lokalnego,
• szkolenia i doskonalenia osób zajmujących się pomocą dzieciom, młodzieży, osobom dorosłym z problemu.
III. DANE LOKALNE
Diagnoza lokalna problemu uzależnienia od narkotyków została dokonana w oparciu o Raport dotyczący badania przeprowadzonego wśród gimnazjalistów i ich rodziców w 2006r, informacje uzyskane z Komendy Miejskiej Policji w Łomży oraz rozeznania środowiskowe pracowników socjalnych Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Urzędzie Gminy w Łomży .
Na przestrzeni ostatnich kilku lat na terenie gminy policja ujawniła ( patrz załącznik 1)
Z diagnozy środowisk objętych pomocą społeczną wg stanu na rok 2006 wynika, że problem narkomanii nie wystąpił w środowiskach z terenów wiejskich. Z raportu dotyczącego badania gimnazjalistów i ich rodziców nt. „Skali występowania zjawisk patologicznych na terenie gminy Łomża” przeprowadzonego wśród gimnazjalistów i ich rodziców we wrześniu 2006 r wynika, że:
• 4% ankietowanych uczniów miało kontakt z narkotykami przy czym większość tylko raz w życiu,
• narkotyki spożywane są przez gimnazjalistów, w pubie, klubie, dyskotece i u znajomych,
• 9% ankietowanej młodzieży zna jedno lub kilka miejsc oraz osób gdzie można kupić,
• 10% ankietowanych uczniów zna osobę zażywającą narkotyki,
• blisko 12% gimnazjalistów przyznało, że w ciągu ostatniego półrocza proponowano im kupienie narkotyków bądź częstowano nimi,
• propozycje zakupu lub spożycia narkotyków składały im osoby przygodne, ledwo znane oraz bliscy koledzy i dealerzy,
• wśród osób dorosłych biorących udział w badaniach nikt nie przyznał się do zażywania narkotyków ,
• blisko 15% respondentów zna miejsca, osoby lub może się dowiedzieć, gdzie można kupić narkotyki,
• co piętnasty badany spotkał się z przypadkami rozprowadzania narkotyków, a ponad 8% dorosłych zna osobę zażywającą narkotyki,
• ponad 5% respondentów odpowiedziało, że w ciągu ostatniego półrocza proponowano im kupienie narkotyków lub częstowano ich narkotykami. Najczęściej propozycje składali dealerzy a także osoby przygodne, ledwo znane oraz bliscy koledzy.
Z posiadanych informacji wynika, że narkomania na terenie gminy nie jest tak uwidoczniona i powszechna jak w innych większych aglomeracjach.
Biorąc pod uwagę dane ogólnopolskie problem narkomanii coraz częściej będzie dotykał nowego środowiska. Dlatego też poprzez działania profilaktyczne należy stworzyć społeczności lokalnej okazję aktywnego gromadzenia różnych doświadczeń, które spowodują wzrost zdolności do radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych.
IV.REALIZACJA WYTYCZNYCH ZAWARTYCH W USTAWIE O PRZECIWDZIAŁANIU NARKOMANII – GŁÓWNE CELE I ZADANIA
IV. 1 Podstawowe cele programu
Celem głównym programu jest przeciwdziałanie rozszerzaniu się narkomanii oraz problemom jej towarzyszącym na terenie Gminy Łomża
Będzie on realizowany w obszarze działania obejmującego głównie profilaktykę.
Profilaktyka ma na celu:
1. Zwiększenie poziomu wiedzy społeczeństwa na temat problemów związanych z używaniem narkotyków ( prowadzenie działalności informacyjnej poprzez media i publikacje; ogłaszanie danych nt epidemiologii i działania placówek prowadzących działalność profilaktyczną; organizowanie kampanii edukacyjnych nt problematyki narkomanii), promocja zdrowego stylu życia,
2. Wzrost zaangażowania społeczności lokalnych w działania profilaktyczne (uwzględnienie problematyki w gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych, wspieranie lokalnych inicjatyw działań profilaktycznych na terenie Gminy, szkół podstawowych, gimnazjum, organizacji pozarządowych itp.)
3. Zintegrowanie działań profilaktycznych ( młodzież , rodzice, wychowawcy) , wsparcie finansowe i merytoryczne programów profilaktycznych adresowanych do wszystkich zainteresowanych równocześnie: młodzieży, rodziców i nauczycieli.
4. Udostępnianie oferty terapeutycznej ( współpraca z organizacjami pozarządowymi i instytucjami opiekuńczo – wychowawczymi dla dzieci i młodzieży).
5. Diagnoza i aktualizacja problemów związanych z zagrożeniem używaniem substancji psychoaktywnych, stanu zjawiska i jego specyfiki środowiskowej,
6. Unowocześnienie programów profilaktycznych i dostosowanie ich do zdiagnozowanych potrzeb.
7. Poprawa funkcjonowania psychospołecznego osób współuzależnionych
ZADANIA PROGRAMU
Zwiększanie dostępności terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych i osób zagrożonych uzależnieniem.
1. Wspieranie realizacji zajęć terapeutycznych dla uzależnionej młodzieży i ich rodzin.
2. Prowadzenie porad i konsultacji dla osób uzależnionych i eksperymentujących z narkotykami oraz prowadzenie działań motywujących do podjęcia terapii.
3. Poszukiwanie i upowszechnianie skutecznych form pomocy rodzinom z problemami narkotykowymi.
4) Artykuły problemowe w prasie w szczególności w „ Wieściach Gminnych”;
5) Kolportaż wydawnictw – ulotek , plakatów , broszur itp.;
6) Instruktaż dla rodziców, nauczycieli, trenerów, wychowawców, pedagogów i realizatorów programów profilaktycznych;
Udzielanie rodzinom, w których występują problemy narkomanii, pomocy psychospołecznej i prawnej.
1. Prowadzenie poradnictwa, prawnego i terapeutycznego.
2. Pomoc dla rodziców dzieci zażywających narkotyki poprzez:
1) informowanie o formach pomocy dzieciom i młodzieży zażywających narkotyki,
2) uświadamianie członkom rodzin zagrożeń wynikających z narkomanii.
3. Prowadzenie porad dla rodzin, w których występują problemy narkomanii w zakresie rozpoznawania objawów zażywania narkotyków oraz edukacji w zakresie ponoszenia szkód zdrowotnych i społecznych.
Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej, edukacyjnej oraz szkoleniowej w zakresie rozwiązywania problemów narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie zajęć sportowo-rekreacyjnych dla uczniów, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych.
1. Realizacja programów profilaktycznych nt. uzależnień w tym narkomanii.
2. Promowanie zdrowego stylu życia i aktywnych form spędzania czasu wolnego przez dzieci i młodzież.
3. Prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych jako elementu programów psychoprofilaktycznych.
4. Prowadzenie programów edukacyjnych, organizowanie konkursów, olimpiad, turniejów, promujących zdrowy styl życia bez nałogów .
5. Opracowanie oraz upowszechnianie materiałów informacyjno-edukacyjnych nt. promocji zdrowia i profilaktyki narkomanii.
6. Dofinansowanie świetlic środowiskowych prowadzących zajęcia opiekuńczo-wychowawcze dla dzieci.
7. Organizowanie, udział w szkoleniach z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów narkomanii dla poszczególnych grup zawodowych:
1) pedagogów szkolnych, wychowawców i nauczycieli,
2) pracowników świetlic szkolnych i środowiskowych,
3) pracowników GOPS-u,
4) członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
5) funkcjonariuszy policji,
6) przedstawicieli organizacji pozarządowych.
Wspomaganie działań instytucji, organizacji pozarządowych i osób fizycznych, służących rozwiązywaniu problemów narkomanii.
1. Wspieranie działalności stowarzyszeń przeciwdziałających narkomanii.
2. Współpraca z instytucjami i jednostkami oświatowymi, kulturalnymi i sportowymi w zakresie zagospodarowania czasu wolnego dzieci i młodzieży.
3. Organizacja wypoczynku dla dzieci i młodzieży (zwłaszcza w czasie ferii zimowych i letnich);
4. Nawiązanie współpracy z Policją w celu prowadzenia wspólnych działań profilaktycznych, poprzez:
1) przeciwdziałanie rozprowadzaniu narkotyków wśród dzieci i młodzieży,
2) dokonywanie kontroli miejsc szczególnie narażonych na działalność dealerów narkotykowych.
5. Współpraca z Krajowym Biurem do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii – stosownie do wytycznych.
Pomoc społeczna osobom uzależnionym i rodzinom osób uzależnionych dotkniętym ubóstwem i wykluczeniem społecznym i integrowanie ze środowiskiem lokalnym tych osób z wykorzystaniem pracy socjalnej i kontaktu socjalnego poprzez działania realizowane przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej.
V. MONITORING I EWALUACJA
Monitorowanie stanu problemów narkotykowych na terenie gminy Łomża we współpracy z miejskimi jednostkami organizacyjnymi, organizacjami i instytucjami, których zadania są zbieżne z celami niniejszego programu, poprzez:
1) prowadzenie badań ankietowych dotyczących skali zjawiska narkomanii,
2) stworzenie sieci wymiany informacji między tymi instytucjami,
2) zbieranie danych statystycznych,
3) analiza uzyskanych danych, opracowanie wniosków i priorytetów do dalszej pracy.
VI. SPRAWOZDAWCZOŚĆ
Raport z wykonania w danym roku Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii przedłożony zostanie Radzie Gminy podczas najbliższej sesji następnego roku .
VII. REALIZATORZY I PODMIOTY WSPÓŁPRACUJĄCE.
1. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej.
2. Szkoły Podstawowe
3. Publiczne Gimnazjum Nr 9 w Łomży
4. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
5. Gminne Biblioteki Publiczne
6. Komenda Miejska Policji – II Rewir Dzielnicowych , oraz Wydział ds. Zwalczania Narkomanii w KMP
7. Wojewódzki Ośrodek Profilaktyki Terapii Uzależnień w Łomży
8. Organizacje pozarządowe prowadzące działalność z zakresu przeciwdziałania narkomanii.
9. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna Nr 1 w Łomży
10. Sądy, kuratorzy sądowi
11. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie
12. Kościoły
13. Gminny Ośrodek Kultury
VIII. FINANSOWANIE
Źródłem finansowania zadań wynikających z Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii w roku 2007 będą dochody uzyskane z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych oraz dochody własne gminy.
