*** Historia Pomnika Stacha Konwy w Lesie Jednaczewskim ***
Leśna polana w Lesie Jednaczewskim, przy granicy rezerwatu Rycerski Kierz, to miejsce domniemanego pochówku Stacha Konwy. Dzięki staraniom Adama Chętnika, za środki ze zbiórki publicznej, w 1922 roku stanął tu pomnik bohatera kurpiowskiego. Został wykonany z kilkusetletniej barci sosnowej według projektu Rudolfa Macura, architekta z Ostrołęki. Wyrzeźbiono w niej figurę Chrystusa Frasobliwego, wycinanki kurpiowskie oraz napis: „Tu spoczywa bohater kurpiowski Stach Konwa zginął śmiercią chwalebną w r. 1733”.
Uroczystość odsłonięcia pomnika 25 czerwca 1922 r. była wielkim zgromadzeniem patriotycznym, w którym miało wziąć udział kilka tysięcy osób nie tylko z Łomży i Jednaczewa, ale z całej Kurpiowszczyzny i z Mazur. Mszy świętej przewodniczył ks. Piotr Krysiak, proboszcz parafii Kuzie.
Ten pierwszy pomnik przetrwał 17 lat. Został zniszczyły w 1939 roku przez wojska radzieckie najeżdżające na Polskę w czasie II wojny światowej.
Pomnik Stacha Konwy do Lasu Jednaczewskiego powrócił niemal pół wieku później. Odbudowano go z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej. 9 października 1987 r. odbyła się uroczystość odsłonięcia z udziałem ówczesnych władz województwa łomżyńskiego i ostrołęckiego. Późnym wieczorem, gdy oficjalni goście odjechali, pomnik Stacha Konwy został poświęcony przez proboszcza Katedry Łomżyńskiej, ks. dr. Henryka Gołaszewskiego.
Pomnik przetrwał niespełna 13 lat. Wiosną 2000 r. społeczność lokalną wzburzyła informacja o jego podpaleniu. W maju tego samego roku wandale dopełnili dzieła zniszczenia - płonącą barć zrzucili z postumentu.
Staraniem Zarządu Głównego TPZŁ, w ścisłej współpracy z leśniczym Jednaczewa Jerzym Bogdanowiczem, pomnik Stacha Konwy został ponownie odbudowany. Zrekonstruowano główne elementy wraz figurą Chrystusa Frasobliwego, tablicą epitafijną i daszkiem. Na jego zwieńczeniu zamontowano odnaleziony metalowy krzyż z pomnika Stacha Konwy zbudowanego z inicjatywy Adama Chętnika. Kolejne odsłonięcie i poświęcenie pomnika bohatera kurpiowskiego wpisano w obchody Dnia Wojska Polskiego. 15 sierpnia 2001 r., bezpośrednio po nabożeństwie w Katedrze Łomżyńskiej, celebrowanym przez ks. bpa Tadeusza Zawistowskiego, na leśnej polanie odbyła się podniosła uroczystość w asyście kompanii honorowej Wojska Polskiego.
Wykonany w topolowej kłodzie pomnik przez 18 lat doświadczał działania sił przyrody i niestety także aktów wandalizmu. Wiosną 2020 roku zapadła decyzja o jego odnowieniu. Z inicjatywy wójta Gminy Łomża Piotra Kłysa, Nadleśniczego Łomży Dariusza Godlewskiego w jego rekonstrukcję, tym razem w trwalszej dębowej kłodzie, zaangażowali się działacze Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej i Ochotniczej Straży Pożarnej z Jednaczewa. Po kilku miesiącach prac, w trakcie których m.in. poddano konserwacji figurę Chrystusa Frasobliwego i tablicę epitafialną z poprzedniego pomnika, pomnik ponownie ustawiono na leśnej polanie. Na szczycie osłaniającego kilkusetletni pień daszku, ustawiono historyczny krzyż, z pierwszego pomnika Stacha Konwy z 1922 roku.
Fotogaleria
