Tereny obecnej Gminy Łomża były w Polsce od początku jej dziejów. Potwierdzają to zabytki archeologiczne i badania prowadzone m.in. w Starej Łomży. To tu, na nadnarwiańskiej skarpie, znajduje się jedno z największych grodzisk wczesnośredniowiecznych w kraju. W czasach kształtowania się państwa polskiego, grodzisko w Starej Łomży – jak pisała archeolog Ewa Twarowska - „przekształciło się w ludną i bogatą osadę targową, aktywizującą osadnictwo w najbliższej okolicy i zajmującą coraz większą przestrzeń”. W Starej Łomży, na pobliskiej względem grodziska skarpie, zwanej Wzgórzem św. Wawrzyńca, według tradycji i dawnych odpisów akt kościelnych miał zostać wzniesiony „kościół parafialny po raz pierwszy około roku Pańskiego 1000, na początku religii chrześcijańskiej w Królestwie Polskim”. Jako założyciela parafii tradycja wskazuje św. Brunon z Kwerfurtu, biskupa, misjonarza i przyjaciela Bolesława Chrobrego, który poniósł śmierć męczeńską w 1009 r., w trakcie misji chrystianizacyjnej na pograniczu Prus, Jaćwieży, Rusi i Litwy.
To jest nasza historia - historia nierozerwalnie związana jest z historią Polski.
Przypadające w 2025 roku tysiąclecie „narodzin królestwa Polski”, czyli koronacji Bolesława Chrobrego (Wielkiego), jest świętowane w Gminie Łomża. Jednym z wydarzeń upamiętniających, jest konferencja popularno-naukowa, którą organizujemy we współpracy z Łomżyńskim Towarzystwem Naukowym im. Wagów, Muzeum Północno-Mazowieckim i Muzeum Diecezjalne. W jej trakcie archeologowie, prowadzący badania w Starej Łomży, ale także w mieście Łomża i najbliższej okolicy oraz historycy podzielą się swoimi odkryciami i wnioskami o tym, czym te tereny były przed tysiącem lat dla rodzącego się Królestwa Polski.
Konferencja pt. „1000 lat temu w Królestwie Polskim” odbędzie się w poniedziałek, 10 marca 2025 roku, w Muzeum Diecezjalnym w Łomży. Początek o godzinie 9.30.