Gmina Łomża - Tu jest Twój dom

Ta fraza dobrze znana Sybirakom, oddaje grozę lutowego poranka sprzed 76 lat, kiedy rozpoczęła się w Polsce fala deportacji mieszkańców terenów wschodnich  II Rzeczpospolitej na Sybir i do Kazachstanu.  

W tym roku Biblioteka Publiczna Gminy Łomża po raz pierwszy zorganizowała w Podgórzu uroczyste spotkanie, podczas którego przywołano dramatyczne okoliczności deportacji mieszkańców Podgórza na Syberię. Z Podgórza zostało wywiezionych ponad 30 rodzin, część z nich pozostała na zawsze w dalekiej Syberii, niektórzy znaleźli swój dom pod obcym niebem,  nielicznym udało się wrócić do rodzinnego Podgórza. O szczęściu jakim jest wyrwanie się z syberyjskiego piekła mogą zaświadczyć mieszkanki Podgórza Janina Popiołek z domu Wiśniewska i Irena Bałazy z domu Ćwikła.

Pamięć o zesłanych na nieludzką ziemię uczczono 10 lutego ofiarą Mszy Św. w kościele pw. Św. Antoniego z Padwy w Podgórzu. Na zakończenie Eucharystii chór zaśpiewał Hymn Sybiraków „A myśmy szli i szli – dziesiątkowani”, a ks. proboszcz Andrzej Popielski poświęcił krzyż brzozowy wykonany przez Ryszarda Bałazego, syna wspomnianej sybiraczki. Uczestnicy Mszy Św. na czele z pocztami sztandarowymi Łomżyńskiego Oddziału Związku Sybiraków, Koła Sybiraków z Przytuł, SP w Wygodzie im.  Marszałka Józefa Piłsudskiego, SP w Podgórzu im. Kardynała  Stefana Wyszyńskiego,  SP nr 4 im. Gen Władysława Andersa w Łomży, OSP w Podgórzu przeszli przed budynek biblioteki i szkoły. W miejscu,  w którym  w przyszłości ma stanąć pomnik, wkopano krzyż, przed którym uczniowie  ze szkoły w Podgórzu  zapalili znicze.

Kolejna część uroczystości związana była z promocją książki „Podgórze i Podgórzacy” upamiętniającej wywózkę mieszkańców Podgórza na Sybir. Autorem jest mieszkaniec Podgórza Wawrzyniec Kłosiński,  a wydawcą Biblioteka Publiczna Gminy Łomża z/s. w Podgórzu. Goście zebrali się w sali konferencyjnej, gdzie otwarcia uroczystości dokonała dyrektor biblioteki Wiesława Kłosińska, przybliżając okoliczności w jakich zrodziła się ta szlachetna idea upamiętnienia wywózki mieszkańców Podgórza w głąb Rosji. Przybyłych gości powitał Wójt Gminy Łomża Piotr Kłys dziękując za pamięć i zaangażowanie, w szczególny zaś sposób oddał hołd Sybirakom, którym przyszło walczyć o przetrwanie w okrutnych warunkach  Sybiru, i którzy przeżyli by dać świadectwo.

W spotkaniu wzięło udział około 140 osób; byli to mieszkańcy gminy, samorządowcy, nauczyciele, bibliotekarze, przyjaciele  biblioteki oraz społecznicy dla których historia jest ważnym elementem życia.  Honorowymi gośćmi spotkania byli sami Sybiracy oraz ich rodziny na czele z Panią Danutą Pieńkowską Prezesem Łomżyńskiego Oddziału Związku Sybiraków, z których część m.in.  pan Jerzy Szymanowski, Kazimierz Burzyński, pani Irena Boryszewska,  podzieliła się  swoimi wspomnieniami, a pan  Sylwester Nicewicz z Kozła podzielił się wspomnieniami swojej matki sybiraczki pani Teresy Nicewicz.

Swoją obecnością zaszczyciła uroczystość córka gen. Władysława Andersa – Anna Maria Anders przewodnicząca Rady Ochrony Walk i Męczeństwa, pełnomocnik Rady Ministrów do spraw  dialogu międzynarodowego. Za honor poczytujemy sobie udział w uroczystości  profesora Adama Dobrońskiego z Uniwersytetu w Białymstoku, dr Krzysztofa Sychowicza z IPN, przedstawicieli władz Miasta Łomży na czele z  prezydentem Mariuszem Chrzanowskim, wiceprezydent Agnieszką Muzyk oraz  przewodniczącym rady Wiesławem Grzymałą. W imieniu posła Antoniego  Kołakowskiego przybył Jan Mieczkowski, obecni byli też przedstawiciele Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej - prezes Zygmunt Zdanowicz i Józef Babiel.

Dochód przeznaczony ze sprzedaży książki „Podgórze i Podgórzacy” zostanie przeznaczony na budowę pomnika poświęconego Zesłańcom Sybiru. Publikacja, która stanowi próbę monografii będzie w kolejnych latach sukcesywnie uzupełniana i wznawiana ze względu na pojawiające się nowe fakty i okoliczności. Zapraszamy wszystkich, którzy stoją na straży rodzinnej pamięci czy dysponują nie upublicznioną dotąd wiedzą o przekazanie materiałów do biblioteki.

Autor: Wiesława Kłosińska

Zdjęcia: Sylwester Nicewicz